-
1 scalae
scālae, ārum, f. ( aus *scand-sla zu scando), I) die Stiege, Leiter, Treppe, scalarum gradus alios tollere, alios incīdere, Caecin. b. Cic. – scalas in occulto comparare, Liv.: scalas ferre, Liv.: scalas admovere (muris od. moenibus), Caes. u. Tac.: scalas applicare moenibus, Curt.: scalas erigere ad murum od. moenia, Liv.: muros scalis aggredi, Sall.: positis scalis muros ascendere, Caes.: scalis integros muros transcendere, Liv. – in scalis latuit, Hor.: se in scalas tabernae librariae conicere, Cic.: se in scalarum tenebras abdere, Cic. – scalis devolvi, die Tr. herabstürzen, Scrib. u. Curt.: per scalas complicitis pedibus in superius cenaculum attrahi, Apul. – scalis habito tribus, ich wohne drei Treppen hoch, d.i. in einem Dachstübchen (wo nur Arme wohnen), Mart. 1, 117, 7. – Der Sing. scala wird von den alten Grammatikern (wie Varro LL. 9, 68 u. 69. Quint. 1, 5, 16) verworfen, doch findet er sich Cels. 8, 15. p. 356, 15 D. (wo scala gallinaria). Gaius dig. 47, 2, 56. § 4. Hyg. fab. 125. Vulg. genes. 28, 12 u. 13. Isid. orig. 7, 8, 34. Schol. Iuven. 3, 200: confragosi scalae gradus, Sulp. Sev. vit. S. Mart. 19, 4: von der Himmelsleiter Jakobs im Traume, Cypr. test. 2, 16. Hieron. epist. 3, 4 u. 188, 13. – u. bildl. scala, wie κλιμαξ, als rhet. Fig., die Steigerung im Ausdrucke, Aquil. Rom. de fig. sent. § 40 in. ( von Augustin. conf. 4, 7, 11 in dieser Bedeutung für ungebräuchlich erklärt). – II) meton., die Stufen einer Treppe (gradus), prima, Schol. Iuven. 3, 200: haec per ducentas cum domum tulit scalas, Mart. 7, 20, 20.
-
2 scalae
scālae, ārum, f. ( aus *scand-sla zu scando), I) die Stiege, Leiter, Treppe, scalarum gradus alios tollere, alios incīdere, Caecin. b. Cic. – scalas in occulto comparare, Liv.: scalas ferre, Liv.: scalas admovere (muris od. moenibus), Caes. u. Tac.: scalas applicare moenibus, Curt.: scalas erigere ad murum od. moenia, Liv.: muros scalis aggredi, Sall.: positis scalis muros ascendere, Caes.: scalis integros muros transcendere, Liv. – in scalis latuit, Hor.: se in scalas tabernae librariae conicere, Cic.: se in scalarum tenebras abdere, Cic. – scalis devolvi, die Tr. herabstürzen, Scrib. u. Curt.: per scalas complicitis pedibus in superius cenaculum attrahi, Apul. – scalis habito tribus, ich wohne drei Treppen hoch, d.i. in einem Dachstübchen (wo nur Arme wohnen), Mart. 1, 117, 7. – Der Sing. scala wird von den alten Grammatikern (wie Varro LL. 9, 68 u. 69. Quint. 1, 5, 16) verworfen, doch findet er sich Cels. 8, 15. p. 356, 15 D. (wo scala gallinaria). Gaius dig. 47, 2, 56. § 4. Hyg. fab. 125. Vulg. genes. 28, 12 u. 13. Isid. orig. 7, 8, 34. Schol. Iuven. 3, 200: confragosi scalae gradus, Sulp. Sev. vit. S. Mart. 19, 4: von der Himmelsleiter Jakobs im Traume, Cypr. test. 2, 16. Hieron. epist. 3, 4 u. 188, 13. – u. bildl. scala, wie κλιμαξ, als rhet. Fig., die Steigerung im Ausdrucke, Aquil. Rom. de fig. sent. § 40 in. ( von Augustin. conf. 4, 7, 11 in dieser Bedeutung für————ungebräuchlich erklärt). – II) meton., die Stufen einer Treppe (gradus), prima, Schol. Iuven. 3, 200: haec per ducentas cum domum tulit scalas, Mart. 7, 20, 20. -
3 scala
scāla, ae (acc. to the ancient grammarians, not used in sing.; cf. Varr. L. L. 9, §§ 63 and 68; 10, § 54 Müll.; Quint. 1, 5, 16 Spald.; Charis. p. 20 P. p. 72 ib.; Diom. p. 315 ib. al.; but v. infra), f. [for scandla, from scando; cf. mala, from mando], mostly plur.: scālae, ārum, a flight of steps or stairs, a staircase; a ladder, scaling-ladder.I.Plur.A.Lit.:2.scalas dare alicui utendas,
Plaut. Rud. 3, 1, 10: scalarum gradus, the rounds of a ladder, Caecin. ap. Cic. Fam. 6, 7, 3: Romani scalis summă nituntur opum vi, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 168 Vahl.); Caes. B. G. 5, 43:scalas ponere,
to fix, id. B. C. 1, 28; 3, 40:scalas admovere,
id. ib. 3, 63; 3, 80; Cic. Mil. 15, 40; id. Phil. 2, 9, 121:murum scalis aggredi,
Sall. J. 57, 4; 60, 7; Verg. A. 9, 507; Hor. Ep. 2, 2, 15 et saep.:scalis habito tribus et altis,
up three flights of stairs, Mart. 1, 118, 7.—In partic.: Scalae Gemoniae, v. Gemoniae.—* B.Poet., transf., steps:II.haec per ducentas cum domum tulit scalas,
Mart. 7, 20, 20.—Sing. (post-class.).A.In gen., a ladder:B.scalam commodare ad ascendendum,
Dig. 47, 2, 55 (54), § 4; cf. Aquil. Rom. p. 181 Ruhnk.—Esp.1.Scala gallinaria, a hen-roost, i. e. a crossbar of like form, used for reducing a dislocated shoulder, Cels. 8, 15 med. —2. -
4 scalae
scāla, ae (acc. to the ancient grammarians, not used in sing.; cf. Varr. L. L. 9, §§ 63 and 68; 10, § 54 Müll.; Quint. 1, 5, 16 Spald.; Charis. p. 20 P. p. 72 ib.; Diom. p. 315 ib. al.; but v. infra), f. [for scandla, from scando; cf. mala, from mando], mostly plur.: scālae, ārum, a flight of steps or stairs, a staircase; a ladder, scaling-ladder.I.Plur.A.Lit.:2.scalas dare alicui utendas,
Plaut. Rud. 3, 1, 10: scalarum gradus, the rounds of a ladder, Caecin. ap. Cic. Fam. 6, 7, 3: Romani scalis summă nituntur opum vi, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 168 Vahl.); Caes. B. G. 5, 43:scalas ponere,
to fix, id. B. C. 1, 28; 3, 40:scalas admovere,
id. ib. 3, 63; 3, 80; Cic. Mil. 15, 40; id. Phil. 2, 9, 121:murum scalis aggredi,
Sall. J. 57, 4; 60, 7; Verg. A. 9, 507; Hor. Ep. 2, 2, 15 et saep.:scalis habito tribus et altis,
up three flights of stairs, Mart. 1, 118, 7.—In partic.: Scalae Gemoniae, v. Gemoniae.—* B.Poet., transf., steps:II.haec per ducentas cum domum tulit scalas,
Mart. 7, 20, 20.—Sing. (post-class.).A.In gen., a ladder:B.scalam commodare ad ascendendum,
Dig. 47, 2, 55 (54), § 4; cf. Aquil. Rom. p. 181 Ruhnk.—Esp.1.Scala gallinaria, a hen-roost, i. e. a crossbar of like form, used for reducing a dislocated shoulder, Cels. 8, 15 med. —2. -
5 admoveo
ad-moveo, mōvi, mōtum, ēre1)а) придвигать, пододвигать, двигать, приближать ( machinam C); подносить (aliquid ad nares C; manus ad faciem Pt)se a. Pt — придвинутьсяa. ubera V — подносить сосцы, т. е. кормить грудьюб) подводить ( exercitum ad urbem L); прикладывать, склонять или настораживать ( aures C); впрягать ( angues curribus O)admotus — близкий, смежныйa. manūs rei alicui (ad aliquam rem) L, C, QC — приняться за что-л., наложить руку на что-л., прикоснуться рукой к чему-л.2) (тж. se a. Pt) подходить, приближаться ( jam admovebat rex QC)3) приглашать (medicum alicui, aliquem ad convivium Su)4) приводить, подводить, подавать ( alicui equum L)5) приставлять (scalas moenibus T и scalas ad moenia L; gladium jugulo alicujus Sen)6) применять, употреблять (curationem ad aliquem C; remedia Sen)7) внушать (metum L; luctūs animo Sen)a. orationem animo alicujus C — говорить с кем-л. задушевно, брать за душу8) обращать, направлять, устремлять (mentes suas ad alicujus vocem C; preces suppliciter QC и preces alicui Ph; acumen alicui rei H)9) уравнивать, сравниватьa. murum solo Sen — сровнять с землёй (т. е. срыть) стены10) ускорять, приближать ( diem leti QC) -
6 scalae
scālae, ārum (sg. очень редко: de vitiis nostris scalam nobis facimus Aug) f. [ scando ]1) лестницаscalis habitare tribus M — жить на третьем этаже, т. е. на чердаке2) приставная лестница (scalas admovere, sc. muris или moenibus Cs etc.; murum scalis aggrĕdi Sl) -
7 admoveo
ad-moveo, mōvī, mōtum, ēre, heranbewegen, heranbringen, I) im allg., lebl. Objj. u. leb. Wesen an, auf usw. etw. bringen, richten, legen, setzen, halten u. dgl. (Ggstz. amovere ab etc.), leb. Wesen an od. vor, zu etw. od. jmd. führen, mit u. ohne Ang. wohin? durch ad, in, sub u. dgl. od. durch bl. Dat., a) übh.: α) körperl. Objj.: fasciculum ad nares, Cic.: linum ad lumina, Lucr.: manum ad ora, Prop.: manum ad alterius unionem auris, mit der Hand greifen nach usw., Macr.: quam proxime vultum ad auditores, Cornif. rhet. – alci stimulos, calcar (im Bilde), Cic.: alci (sibi) catenas, Sen. rhet.: labra poculis.Verg., poculum labris, Plin. ep.: mucronem gladii mamillae, Vell.: pluribus locis (Stellen) aurem, Liv.: ardenti lucernae digitum, Val. Max.: compressam manum pectori, Quint.: adorandi gratiā manum labris, Apul.: u. so manum ori, Min. Fel.: oribus suis dexteram, Apul.: saepe manus tentantes operi, Ov.: u. manum operi, Hand legen an usw. (als Bearbeiter), Ov. u. Plin.; u. feindl. = sich vergreifen an usw., manus nocentibus, Liv., vectigalibus, Cic. – u. leb. Wesen, agnum ad matris mammam, Varr.: aspidem ad corpus, Cic.: infantes papillae, Suet.: alci equum, vorführen, Liv.: angues curribus, spannen an usw., Ov.: alqm orae, an die K. führen (v. Winde), Verg. – m. bl. Acc., duas quadrigas, Liv.: ignem, Cic.: aurem, Cic.: laevam, die linke Hand dazunehmen, Cic.: manus religiose, Liv.: u. leb. Wesen, medicos, zuziehen, Suet.: Partiz. subst., nisi prope admota non cernere, kurzsichtig sein (Ggstz. longinqua contueri), Plin. 11, 142. – β) abstr. Objj.: αα) ein zeitliches Verhältnis nahe bringen, näher (heran) rücken, diem leti, Curt.: occasionem exsequendi sceleris admotam, Curt. – ββ) einen Seelenzustand über jmd. kommen lassen, -bringen, einflößen, terrorem alci, Liv.: omnes luctus illi (animo) suos, omnia lugubria, Sen.: alci subitum desiderium patriae, Curt. – γγ) den Geist auf etw. richten, mentes suas, non solum aures, ad haruspicum vocem, Cic.: acumina Graecis chartis, Hor. – b) als mediz. t.t.: cucurbitulam occipitio, sub mento, circa fauces, Cels.: venis candens ferrum, Cels.: fomenta corpori, Curt. – c) als milit. t.t., sowohl Kriegsmaschinen heranbringen, -schieben, anlegen usw., opus ad turrim hostium, Caes., adversus alqm locum, Liv.: scalas moenibus, Tac.: im Zshg. gew. bl. opera, Liv.: scalas, Caes.: machinam, Cic. – als Soldaten usw. anrücken lassen, mit denselben heran-, anrücken, exercitum Ariminum, ad (in die Nähe von) Oricum, Liv.: armatos muris, Liv.: copias propius, Liv. – u. absol., iam admovebat rex, rückte heran, Curt. – d) als t.t. der Opfersprache: Hannibalem novem fere annorum altaribus, Liv.: filiam victimam aris, Liv.: pecus aris, Verg.: tauros templis, Ov., aris, Amm.: admotae hostiae, Tac. – e) einem Orte usw. nahe bringen, nahe-näher rücken, α) durch eine Bewegung: Pharos continenti admota est (durch ein Erdbeben), Sen.: adm. murum solo, fast dem E. gleichmachen, Lucan. – durch Annäherung, Auffinden, Einschlagen eines näheren Weges, häufigern Verkehrs u. dgl., admoveri lineas, Sen.: septem montibus Baias, Stat.: propius pomo Carthaginem (sc. Romae), Plin.: terras, Plin. ep. – β) bei der Anlage, nahe bringen, -rücken, nahe anlegen, urbem ad mare, Cic.: Africa Nilo admota, Iuven.: culina ut sit admota, in der Nähe befindlich, Varr.
II) insbes.: a) einen Ggst. als Mittel an etw. od. jmd. heranbringen, anwenden, in Anwendung bringen, zu Hilfe nehmen, an od. gegen jmd. richten, α) ein phys. Mittel, bes. als mediz; t.t.: herbas, Ov.: remedia, Sen.: vim, Cels.: curationem ad alqm, Cic. – β) geistige: orationem ad sensus animorum atque motus inflammandos, Cic.: populationibus agri terror est oppidanis admotus, Liv.: parvo metu admoto, Liv.: alci preces, Phaedr., u. alci preces mortis, richten an usw., Plin.; u. bl. preces suppliciter admotae, demütige B., Curt. (vgl. Burm. Phaedr. 1, 19, 6): blanditias, Ov. – b) eine Pers. als Teilnehmer, Beihilfe, Freund, Herrscher usw. zu etw. heranziehen, beiziehen, zuziehen, befördern, gelangen lassen, multos in convivium, Suet.: alqm in propiorem amicitiae locum, Curt.: alqm contubernio, Suet. – alqm ad curam reip., Suet. (Ggstz. demovere curā rerum, Tac.): alqm in idem fastigium (sc. dignitatis), Curt. – c) jmd. zeitlich einem Ziele nahe bringen, zu etw. gelangen lassen, im Passiv = einem Ziele sich nähern, zu etw. gelangen, oppresso Seiano ad spem successionis paulatim admoveri, Suet.: admotus supremis, seinem Ende sich nähernd, Tac. – d) jmd. zu einem innigern Verhältnis annähern, mors Agrippae admovit propius Neronem Caesari, brachte ihn in nähere Beziehung zu C., Vell. – genus admotum superis, verwandt, Sil. – bes. se admovere ad etc., sich annähern, sich nähern, se applicare et propius adm., Cic.: se ad id (lumen), Cic. – / Synkop. Perfektformen: admosti, Anthol. Lat. 893, 28 R.: admorunt, Verg. Aen. 4, 367: Ov. Ibis 236: admorint, Ov. ex Pont. 3, 7, 36: admoram, Prop. 3, 2, 5: admorat, Ov. am. 3, 8, 38: admossent, Corp. inscr. Lat. 8, 4635, 4: admosse, Liv. 38, 45, 3.
-
8 heranbringen
heranbringen, admovere. – die Leitern an die Mauern h., scalas admovere ad muros od. ad moenia; scalas apponere od. applicare muris od. moenibus (anlegen). – Ist es = herbeibringen, s. d.
-
9 erigo
erigo, ĕre, erexi, erectum - tr. - [st2]1 [-] mettre droit, dresser, élever, lever. [st2]2 [-] ériger, construire. [st2]3 [-] rendre attentif, éveiller, tenir en éveil. [st2]4 [-] exciter, soulever (révolte), pousser à la révolte. [st2]5 [-] rendre le courage, encourager, ranimer, relever, stimuler, rétablir. [st2]6 [-] corriger (qqn). - erigere scalas ad moenia, Liv. 32, 14: dresser les échelles contre les murs. - oculos erigere: lever les yeux. - in clivum Capitolinum erigunt aciem, Liv. 3, 18: ils font gravir la pente du Capitole à l'armée. - aciem in collem erigere: faire monter l'armée sur une colline. - erigere turres: ériger des tours. - erigere animum, erigere mentem, se erigere, au passif erigi: reprendre courage. - erigere animos (mentes, aures): être attentif, prêter l'oreille. - erigere Germanos ad spem belli, Tac. A. 2, 25: relever chez les Germains l'espoir de faire la guerre. - erigere Caesarem ad coercendum, Tac. A. 2, 25: exciter César à réprimer. - erigere rempublicam ex tam gravi casu, Liv. 6, 2, 1: redresser l'Etat à la suite d'une si grave catastrophe. - erigere populos ad cupidinem novae fortunae, Liv.: encourager des peuples à désirer changer de sort.* * *erigo, ĕre, erexi, erectum - tr. - [st2]1 [-] mettre droit, dresser, élever, lever. [st2]2 [-] ériger, construire. [st2]3 [-] rendre attentif, éveiller, tenir en éveil. [st2]4 [-] exciter, soulever (révolte), pousser à la révolte. [st2]5 [-] rendre le courage, encourager, ranimer, relever, stimuler, rétablir. [st2]6 [-] corriger (qqn). - erigere scalas ad moenia, Liv. 32, 14: dresser les échelles contre les murs. - oculos erigere: lever les yeux. - in clivum Capitolinum erigunt aciem, Liv. 3, 18: ils font gravir la pente du Capitole à l'armée. - aciem in collem erigere: faire monter l'armée sur une colline. - erigere turres: ériger des tours. - erigere animum, erigere mentem, se erigere, au passif erigi: reprendre courage. - erigere animos (mentes, aures): être attentif, prêter l'oreille. - erigere Germanos ad spem belli, Tac. A. 2, 25: relever chez les Germains l'espoir de faire la guerre. - erigere Caesarem ad coercendum, Tac. A. 2, 25: exciter César à réprimer. - erigere rempublicam ex tam gravi casu, Liv. 6, 2, 1: redresser l'Etat à la suite d'une si grave catastrophe. - erigere populos ad cupidinem novae fortunae, Liv.: encourager des peuples à désirer changer de sort.* * *Erigo, erigis, pen. corr. erexi, erectum, erigere. Cic. Eslever, Dresser.\Erigere ad spem, et in spem. Cic. Liu. Mettre en esperance.\Erigere afflictum. Cic. Redresser, Relever.\Aliquem erigere. Ouid. Eslever aucun aux biens et honneurs.\Animum erigere, et spem afferre. Cic. Esveiller l'esprit et le courage, et donner esperance.\Erigite animos. Cic. Prenez courage.\Erigere animos ad audiendum. Cic. Eslever les esprits pour ouir.\Expectationem alicuius erigere. Plin. iunior. Rendre attentif.\Erige mentem. Lucan. Aye bon courage.\Erigere mentes auresque, et attendere. Cic. Eslever les esprits et escouter.\Oculos erigere. Ouid. Lever les yeulx.\Patriam. Claud. Eslever ou mettre en bruit et honneur.\Rempublicam erigere. Cn. Magnus Domitio. Relever, Remettre sus.\Contumacius se erigere. Quintil. Prendre plus grand coeur et courage, Se rebecquer.\Syluas erigere. Lucan. Faire une pile ou un tas de bois.\Erigi. Ci. Erigimur, altiores fieri videmur. Nous nous eslevons.\In aliquem erigi. Ouid. Se dresser contre aucun, Se rebecquer contre aucun.\In digitos erigi. Quintil. Se lever et dresser sur les artaulx des pieds. -
10 induo
indŭo, ĕre, indŭi, indūtum - tr. et intr. - [st2]1 [-] vêtir, revêtir, habiller (qqn ou soi-même), couvrir; armer. [st2]2 [-] mettre (un vêtement), passer, se revêtir de, revêtir, endosser. [st2]3 [-] au fig. prendre, emprunter, adopter, concevoir, se charger de. [st2]4 [-] entrer dans, se jeter dans (in et acc., ou abl. seul). [st2]5 [-] faire entrer dans, faire passer dans, insérer, enfoncer, introduire. [st2]6 [-] inspirer, inculquer. [st2]7 [-] faire prendre, prêter, donner, ajouter. [st2]8 [-] au pr. et fig. percer, transpercer. - cf. gr. ἐν-δύω: je fais entrer dans, je vêts, j'habille - ἐνδυτός: enveloppé de, revêtu. - induere alicui arma: revêtir qqn de ses armes, armer qqn. - induere vestem: mettre un vêtement. - induere se veste: mettre un vêtement. - induere scalas, Ov.: porter une échelle (en passant sa tête entre deux échelons). - undui veste: mettre un vêtement. - induere alicui insignia Bacchi, Ov. M. 6: revêtir qqn des insignes de Bacchus. - avec acc. de relation - ostrinum indutus supparum, Varr.: vêtu d'un vêtement de toile pourpre. - longam indutae vestem, Liv.: ayant revêtu la robe longue. - exuvias indutus Achilli, Virg.: revêtu des dépouilles d'Achille. - induere Persarum mores, Curt.: adopter les moeurs des Perses. - induere munia ducis, Tac.: se charger des fonctions de général. - induere alicui amorem sui, Gell.: inspirer à qqn de l'affection. - induere eloquentiam pueris, Petr.: inculquer l'éloquence aux enfants. - induere personam philosophi: jouer le rôle d'un philosophe ([mettre le masque]). - indui suâ confessione, Cic.: être pris par son propre aveu, se livrer par son propre aveu. - induere se: - [abcl]a - se couvrir, se garnir, se charger. - [abcl]b - se jeter, s'engager, s'entortiller, s'embrouiller, se perdre. - induere se pomis, Virg.: se couvrir de fruits. - arbor se induet in florem, Virg.: l'arbre se couvrira de fleurs. - se aliqua re (in aliquam rem) induere: s’embarrasser dans qqch, tomber dans, se jeter dans. - se in laqueos induere, Cic.: se mettre dans l'embarras, tomber dans un piège. - induere se mucrone: se percer de son épée.* * *indŭo, ĕre, indŭi, indūtum - tr. et intr. - [st2]1 [-] vêtir, revêtir, habiller (qqn ou soi-même), couvrir; armer. [st2]2 [-] mettre (un vêtement), passer, se revêtir de, revêtir, endosser. [st2]3 [-] au fig. prendre, emprunter, adopter, concevoir, se charger de. [st2]4 [-] entrer dans, se jeter dans (in et acc., ou abl. seul). [st2]5 [-] faire entrer dans, faire passer dans, insérer, enfoncer, introduire. [st2]6 [-] inspirer, inculquer. [st2]7 [-] faire prendre, prêter, donner, ajouter. [st2]8 [-] au pr. et fig. percer, transpercer. - cf. gr. ἐν-δύω: je fais entrer dans, je vêts, j'habille - ἐνδυτός: enveloppé de, revêtu. - induere alicui arma: revêtir qqn de ses armes, armer qqn. - induere vestem: mettre un vêtement. - induere se veste: mettre un vêtement. - induere scalas, Ov.: porter une échelle (en passant sa tête entre deux échelons). - undui veste: mettre un vêtement. - induere alicui insignia Bacchi, Ov. M. 6: revêtir qqn des insignes de Bacchus. - avec acc. de relation - ostrinum indutus supparum, Varr.: vêtu d'un vêtement de toile pourpre. - longam indutae vestem, Liv.: ayant revêtu la robe longue. - exuvias indutus Achilli, Virg.: revêtu des dépouilles d'Achille. - induere Persarum mores, Curt.: adopter les moeurs des Perses. - induere munia ducis, Tac.: se charger des fonctions de général. - induere alicui amorem sui, Gell.: inspirer à qqn de l'affection. - induere eloquentiam pueris, Petr.: inculquer l'éloquence aux enfants. - induere personam philosophi: jouer le rôle d'un philosophe ([mettre le masque]). - indui suâ confessione, Cic.: être pris par son propre aveu, se livrer par son propre aveu. - induere se: - [abcl]a - se couvrir, se garnir, se charger. - [abcl]b - se jeter, s'engager, s'entortiller, s'embrouiller, se perdre. - induere se pomis, Virg.: se couvrir de fruits. - arbor se induet in florem, Virg.: l'arbre se couvrira de fleurs. - se aliqua re (in aliquam rem) induere: s’embarrasser dans qqch, tomber dans, se jeter dans. - se in laqueos induere, Cic.: se mettre dans l'embarras, tomber dans un piège. - induere se mucrone: se percer de son épée.* * *Induo, induis, indui, indutum, pen. prod. induere. Vestir.\Induere vestem. Liu. Vestir une robbe.\Annulum digitis induere. Pli. Mettre un anneau en son doigt.\Induere arma. Virgil. S'armer.\Induitur etiam pedibus aurum. Pli. On porte de l'or és pieds.\Induere calceum. Sueton. Se chausser.\Induere compedes. Plin. Enferrer.\Galeam induitur. Virgil. Il met une salade sur sa teste, Il s'arme d'un bonnet d'acier.\Lugubria induere. Ouid. Vestir robbe de dueil.\Munia ducis per eos dies induit. Tac. Elle feit l'office de, etc.\Pectora induere telis. Ouid. Tirer tant de fleiches contre aucun, qu'il an ayt la poictrine toute couverte, Le couvrir ou revestir de fleiches.\Torquem induere. Plin. iunior. Pendre à son col.\Induere soleas iumentis. Plin. Ferrer un cheval, ou autre beste chevaline.\Indutae forma hominum belluae. Cic. Qui ont forme d'homme.\Induere postes pice. Plaut. Enduire et couvrir de poix, Poisser.\Arbor induit frondes. Ouid. Se revest de fueilles.\Arbos induerat se pomis. Virgil. Estoit couverte et chargee de, etc.\Induit se nux in florem. Virgil. Vient en fleur, Fleurist.\Quum autem se in nubem induerint anhelitus terrae. Cic. Se seront convertis en une nuee.\Indui fructu dicuntur palmites arborum. Colum. Estre couverts et chargez de fruicts.\Induere duritiam contra sensum. Plin. Endurcir tellement qu'on ne sente point les coups.\Sibi ingenium nouum induere. Liu. Changer d'esprit et de nature.\Iras induere sibi. Sil. Se courroucer.\Mores pudicos et seueros induere. Pli. Prendre meurs et maniere de vivre, etc.\Nomen aliquod induere sibi. Liu. Prendre un nom et se l'imposer.\Mihi cura mea et fides nomen induit patroni plebis. Liu. M'a baillé ce nom, A esté cause que j'ay eu ce nom.\Naufragorum induere personas quid attinet, nisi affectus assumamus? Quint. Jouer le roole ou personnage de, etc.\Personam philosophi induere, et sibiipsi hoc nomen inscribere. Cic. Contrefaire du philosophe, et en prendre le tiltre.\Personam iudicis induere. Cice. Prendre la personne de juge, Faire l'office de juge.\Se induere Reipublicae. Seneca. S'emmesler parmi les affaires de la Republique.\Simulationem alicuius rei induere. Liu. Contrefaire, Faindre.\Iuuenis longe alius ingenio, quam cuius simulationem induerat. Liu. Il avoit bien un autre esprit qu'il n'en faisoit le semblant.\Societatem alicuius induere. Tacit. Prendre l'alliance.\Speciem latronis induere. Liu. Contrefaire un larron, Tenir la facon et maniere d'un larron.\Vetustatem induere. Plin. Devenir vieil.\Vultus seueros induere. Mart. Monstrer une face triste.\In mentes animosque hominum cum audiendi quadam illecebra induit apologos AEsopus. Gell. A mis et fiché dedens, etc.\Induere aliquem in vultus ferarum. Virgil. Le muer en forme de bestes sauvages.\Induere se acutissimis vallis aut stimulis. Caes. S'empaller, Se ficher dedens, etc.\Induere se in laqueos. Cic. Se jecter dedens les laqs, S'enfiler.\In fraudem induimus nos. Lucret. Nous nous trompons et abusons nousmesmes.\Indui sua confessione. Cic. Estre pris par sa confession.\Induere se re aliqua, et Expedire, contraria. Cic. Se mesler ou embrouiller en quelque affaire.\Quemadmodum sese induit priore actione! Cic. O comment il s'est pris, et mis és rets luymesme! Il s'est enferré! -
11 infero
infĕro, ferre, intŭli, illātum (inlātum) - tr. - [st1]1 [-] porter, jeter dans, vers, sur, contre. - inferre in ignem aliquid, Caes. BG. 6, 19, 4: jeter qqch au feu. - in equum aliquem inferre, Caes. BG. 6, 30, 4: jeter qqn sur un cheval. - inferre scalas ad moenia, Liv. 32, 24, 5: appliquer des échelles contre les murs. - aggeri ignem inferre, Caes. BG. 7, 22, 4: mettre le feu à la terrasse. --- cf. Cic. Cat. 3, 22. - inferre fontes urbi, Tac An. 11, 13: amener des eaux de source dans la ville. - inferre aerario, Plin. Ep. 2, 11, 20: verser au trésor. - ne naves terrae inferrentur, Liv. 29, 27, 11: pour éviter que les navires ne fussent jetés à la côte. [st1]2 [-] porter au tombeau, ensevelir. - Cic. Leg. 2, 64. [st1]3 [-] porter sur la table, servir. - Plin. 9, 120. [st1]4 [-] produire des comptes (rationes). - Cic. Flac. 20. [st1]5 [-] porter, inscrire sur des comptes (rationibus). - Col. 1, 7, 7. [st1]6 [-] imputer. - inferre sumptum civibus, Cic. Flac. 45: porter une dépense au compte des citoyens. - inmodicas possedit opes, sed plura retentis intulit, Luc. 9, 197: il posséda des richesses excessives, mais il en porta plus au compte (du trésor) qu'il n'en garda pour lui. [st1]7 [-] verser une contribution, payer. - Plin. Pan. 39, 6 ; Col. 1, 1, 11. [st1]8 [-] porter (la main), attaquer. - inferre manus alicui, in aliquem ; vim alicui: porter les mains sur qqn, faire violence à qqn. - inferre signa in hostem: porter les enseignes contre l'ennemi, attaquer l'ennemi. --- Caes. BG. 2, 26, 1, etc. - inferre signa patriae, Cic. Flac. 5: attaquer sa patrie. - inferre bellum alicui, Cic. Pis. 84 ; Italiae, Cic. Att. 9, 1, 3 ; contra patriam, Phil. 2, 53: porter, faire la guerre contre qqn, contre l'Italie, contre la patrie. - de bello in provinciam Syriam illato, Cic. Fam. 15, 2, 1: au sujet de la guerre portée dans la province de Syrie. - cf. Nep. Ham. 4, 2 ; Liv. 9, 25, 1. - inferre arma Liv. 1, 30, 8: commencer les hostilités. - alias bellum inferre alias illatum defendere, Caes. BG. 2: tantôt faire une guerre offensive, tantôt faire une guerre défensive. - gradum inferre: marcher, aller de l'avant, attaquer. --- Liv. 10, 33, 4 ; Liv. 35, 1, 9. - mais pedem inferre: porter le pied, poser le pied qq part, aller qq part. --- Cic. Caec. 39. - se inferre ou inferri: se porter (se jeter) sur, dans, contre; se diriger. - lucus quo se inferebat, Liv. 1, 21, 3: bois, où il se retirait. --- cf. Cic. Sull. 53. - se inferre in mediam contionem, Liv. 5, 43, 8: se porter au milieu de l'assemblée. --- cf. Liv. 4, 33, 7; 7, 17, 5, etc. - Galli in Fonteium inferuntur, Cic. Font. 44: les Gaulois se jettent contre Fontéius. - lucustarum nubes in Apuliam inlatae sunt, Liv. 42, 10, 7: des nuées de sauterelles se jetèrent en Apulie. - magnifice inferre sese, Plaut. Ps. 4, 1, 7: marcher fièrement. - se inferre concilio, Liv. 33, 16, 8: se présenter dans l'assemblée. - Tiberis illatus urbi, Liv. 35, 21, 5: le Tibre s'étant jeté (ayant débordé) dans la ville. - mais se inferre: se mettre en avant, se faire valoir. --- Plaut. Mil. 1045; Cic. Caec. 13. - fig. se inferre in periculum, Cic. Balb. 25: se jeter dans le danger. - inferre eversionem, vastitatem tectis atque agris, Cic. Har. 3: porter le ravage, la dévastation dans les maisons et les propriétés. - alicui proditionis crimen inferre, Cic. Verr. 5, 106: porter contre qqn l'accusation de trahison. [st1]9 [-] mettre en avant, produire. - in re severa delicatum inferre sermonem, Cic. Off. 1, 144: dans une circonstance grave tenir des propos légers. - mentio inlata, Liv. 4, 1, 2: la mention la proposition] mise en avant. - causa illata, Caes. BG. 1, 39, 3: un prétexte étant mis en avant. - inferre: mettre en avant (un raisonnement, une conclusion). --- Cic. Inv. 1, 73 ; 1, 89 ; Quint. 5, 11, 27. - inferre aliquid ex alio, Cic.: conclure une chose d'une autre. [st1]10 [-] inspirer, causer, susciter. - alicui terrorem, spem inferre, Caes. BG. 7, 8, 3; 2, 25, inspirer à qqn de la terreur, lui donner de l'espoir. - alicui periculum inferre, Cic. Sest. 2: susciter à qqn des dangers. - alicui rei moram inferre, Cic. Inv. 1, 12: apporter du retard à qqch. - maestitiam alicui inferre: causer de la tristesse à qqn.* * *infĕro, ferre, intŭli, illātum (inlātum) - tr. - [st1]1 [-] porter, jeter dans, vers, sur, contre. - inferre in ignem aliquid, Caes. BG. 6, 19, 4: jeter qqch au feu. - in equum aliquem inferre, Caes. BG. 6, 30, 4: jeter qqn sur un cheval. - inferre scalas ad moenia, Liv. 32, 24, 5: appliquer des échelles contre les murs. - aggeri ignem inferre, Caes. BG. 7, 22, 4: mettre le feu à la terrasse. --- cf. Cic. Cat. 3, 22. - inferre fontes urbi, Tac An. 11, 13: amener des eaux de source dans la ville. - inferre aerario, Plin. Ep. 2, 11, 20: verser au trésor. - ne naves terrae inferrentur, Liv. 29, 27, 11: pour éviter que les navires ne fussent jetés à la côte. [st1]2 [-] porter au tombeau, ensevelir. - Cic. Leg. 2, 64. [st1]3 [-] porter sur la table, servir. - Plin. 9, 120. [st1]4 [-] produire des comptes (rationes). - Cic. Flac. 20. [st1]5 [-] porter, inscrire sur des comptes (rationibus). - Col. 1, 7, 7. [st1]6 [-] imputer. - inferre sumptum civibus, Cic. Flac. 45: porter une dépense au compte des citoyens. - inmodicas possedit opes, sed plura retentis intulit, Luc. 9, 197: il posséda des richesses excessives, mais il en porta plus au compte (du trésor) qu'il n'en garda pour lui. [st1]7 [-] verser une contribution, payer. - Plin. Pan. 39, 6 ; Col. 1, 1, 11. [st1]8 [-] porter (la main), attaquer. - inferre manus alicui, in aliquem ; vim alicui: porter les mains sur qqn, faire violence à qqn. - inferre signa in hostem: porter les enseignes contre l'ennemi, attaquer l'ennemi. --- Caes. BG. 2, 26, 1, etc. - inferre signa patriae, Cic. Flac. 5: attaquer sa patrie. - inferre bellum alicui, Cic. Pis. 84 ; Italiae, Cic. Att. 9, 1, 3 ; contra patriam, Phil. 2, 53: porter, faire la guerre contre qqn, contre l'Italie, contre la patrie. - de bello in provinciam Syriam illato, Cic. Fam. 15, 2, 1: au sujet de la guerre portée dans la province de Syrie. - cf. Nep. Ham. 4, 2 ; Liv. 9, 25, 1. - inferre arma Liv. 1, 30, 8: commencer les hostilités. - alias bellum inferre alias illatum defendere, Caes. BG. 2: tantôt faire une guerre offensive, tantôt faire une guerre défensive. - gradum inferre: marcher, aller de l'avant, attaquer. --- Liv. 10, 33, 4 ; Liv. 35, 1, 9. - mais pedem inferre: porter le pied, poser le pied qq part, aller qq part. --- Cic. Caec. 39. - se inferre ou inferri: se porter (se jeter) sur, dans, contre; se diriger. - lucus quo se inferebat, Liv. 1, 21, 3: bois, où il se retirait. --- cf. Cic. Sull. 53. - se inferre in mediam contionem, Liv. 5, 43, 8: se porter au milieu de l'assemblée. --- cf. Liv. 4, 33, 7; 7, 17, 5, etc. - Galli in Fonteium inferuntur, Cic. Font. 44: les Gaulois se jettent contre Fontéius. - lucustarum nubes in Apuliam inlatae sunt, Liv. 42, 10, 7: des nuées de sauterelles se jetèrent en Apulie. - magnifice inferre sese, Plaut. Ps. 4, 1, 7: marcher fièrement. - se inferre concilio, Liv. 33, 16, 8: se présenter dans l'assemblée. - Tiberis illatus urbi, Liv. 35, 21, 5: le Tibre s'étant jeté (ayant débordé) dans la ville. - mais se inferre: se mettre en avant, se faire valoir. --- Plaut. Mil. 1045; Cic. Caec. 13. - fig. se inferre in periculum, Cic. Balb. 25: se jeter dans le danger. - inferre eversionem, vastitatem tectis atque agris, Cic. Har. 3: porter le ravage, la dévastation dans les maisons et les propriétés. - alicui proditionis crimen inferre, Cic. Verr. 5, 106: porter contre qqn l'accusation de trahison. [st1]9 [-] mettre en avant, produire. - in re severa delicatum inferre sermonem, Cic. Off. 1, 144: dans une circonstance grave tenir des propos légers. - mentio inlata, Liv. 4, 1, 2: la mention la proposition] mise en avant. - causa illata, Caes. BG. 1, 39, 3: un prétexte étant mis en avant. - inferre: mettre en avant (un raisonnement, une conclusion). --- Cic. Inv. 1, 73 ; 1, 89 ; Quint. 5, 11, 27. - inferre aliquid ex alio, Cic.: conclure une chose d'une autre. [st1]10 [-] inspirer, causer, susciter. - alicui terrorem, spem inferre, Caes. BG. 7, 8, 3; 2, 25, inspirer à qqn de la terreur, lui donner de l'espoir. - alicui periculum inferre, Cic. Sest. 2: susciter à qqn des dangers. - alicui rei moram inferre, Cic. Inv. 1, 12: apporter du retard à qqch. - maestitiam alicui inferre: causer de la tristesse à qqn.* * *Infero, pen. cor. infers, intuli, pen. cor. illatum. pen. prod. inferre. Plin. Porter ou mettre dedens.\Meretrix miserum sua blanditia intulit in pauperiem. Plau. L'a mis ou mené à povreté.\Inferre se in templum, vel In vrbem. Cic. Entrer dedens le temple.\Inferre se. Liu. Se jecter ou ruer dedens, Se fourrer dedens bien avant.\Inferre se. Plaut. Se marcher.\Inferre et intrudere se. Cic. Se ingerer.\Inferre, de mortuis dicitur. Cic. Enterrer.\Inferre. Paulus. Payer.\Inferre abortum. Plin. Faire avorter.\Actionem inferre cum aliquo. Plaut. Avoir action contre aucun, Agir contre luy en jugement, Le faire convenir.\Inferre arma. Liu. Faire guerre.\Caecitatem. Plin. Faire aveugle, Aveugler.\Calamitatem ciuitati. Caesar. Estre cause de la destruction d'une ville.\Caritatem annonae. Plin. Faire la cherté des vivres, Faire encherir.\Causam. Caes. Bailler une excuse, Alleguer raison pourquoy.\Causam alicui. Hirt. Luy donner occasion.\Certamen alicui, vt aliquid fiat. Liu. Prendre debat contre luy.\Cladem. Liu. Faire desconfiture des gens de guerre, Desconfire.\Crimen alicui. Cice. Luy imposer et mettre à sus d'avoir faict quelque cas.\Detrimentum. Caesar. Faire dommage, Porter dommage, Endommager.\Dolorem. Plin. Faire doleur.\Faces tectis. Cic. Mettre le feu dedens les maisons.\Famem ciuibus. Cic. Leur apporter famine, Estre cause de leur famine, Affamer.\Fraudem. Liu. Faire une tromperie.\Gradum. Liu. S'advancer de marcher, Poulser plus avant.\Ignominiam. Liu. Faire honte.\In periculum capitis se inferre. Cic. Se mettre en danger de perdre la vie.\Iniuriam sociis. Caes. Leur faire quelque desplaisir.\Litem capitis in aliquem. Cic. Intenter accusation à l'encontre d'aucun concernant l'estat ou la vie.\Mala. Plin. Faire maulx.\Manus alicui. Cic. Mettre la main sur luy, Le batre.\Memoriam sempiternam in domum suam inferre. Cic. Acquerir bruit et loz perpetuel à sa famille.\Mentionem. Liu. Faire mention, Mentionner.\Metum. Liu. Faire paour, Espovanter.\Moestitiam. Cic. Donner tristesse et ennuy, Contrister, Ennuyer.\Moram. Caes. Tarder, Retarder.\Morsus alicui. Ouid. Le mordre.\Mortem. Plin. Tuer. \ Necem. Plin. Faire mourir.\Oculos in curiam inferre. Cic. Regarder dedens, etc. Jecter les yeulx dedens.\Pedem. Cic. Mettre le pied en quelque lieu, Entrer.\Inferunt pedem, vrgentque, et impulsos semel terrore eodem agunt quo coeperunt. Liu. Entrent.\Periculum. Cic. Mettre en danger, et peril.\Praelium in castra. Liu. Aller donner le combat dedens le parc, ou le fort de l'ennemi.\Rationibus inferre. Colu. Mettre ou coucher parmi les comptes.\In re seuera conuiuio dignum aut delicatum inferre sermonem. Cic. Entremesler parolle legiere parmi choses graves.\Sermonem de re aliqua. Cic. Mettre en avant un propos, etc.\Signa. Caesar, Proximos colles capere vniuersos, atque eo inferri signa iubet. Il commanda et ordonna que les guidons et enseignes tournassent en icelle part.\Signa patriae. Cic. Venir à enseignes desployees à l'encontre de son pays, et luy faire la guerre.\Spem. Caes. Donner esperance.\Sumptum ciuibus. Cic. Faire coustange à ses citoyens, Les mettre en fraiz.\Supplicia vrbibus hostium. Cic. Punir, Destruire.\Suspicionem. Caes. Mettre en souspecon.\Terrorem. Cic. Espovanter.\Tributum studio alterius. Colum. Aider les estudes d'aucun.\Vestigia aliquo. Lucret. Aller en quelque lieu.\Vim et manus alicui. Cic. Luy faire violence et l'oultrager.\Vulnera alicui. Caesar. Luy bailler force coups et playes, Le navrer. -
12 scala
→ scalae.* * *→ scalae.* * *Scala, scalae: vel Scalae, scalarum. Plaut. Une eschelle, Un escalier, Une montee.\Coniicere se sub scalas tabernae librariae. Cic. Se cacher dessoubz les degrez de la montee ou de la viz, etc.\Induere scalas. Ouid. Mettre une eschelle sur ses deux espaules la teste passant oultre entre les eschelons. -
13 admoveo
ad-moveo, mōvī, mōtum, ēre, heranbewegen, heranbringen, I) im allg., lebl. Objj. u. leb. Wesen an, auf usw. etw. bringen, richten, legen, setzen, halten u. dgl. (Ggstz. amovere ab etc.), leb. Wesen an od. vor, zu etw. od. jmd. führen, mit u. ohne Ang. wohin? durch ad, in, sub u. dgl. od. durch bl. Dat., a) übh.: α) körperl. Objj.: fasciculum ad nares, Cic.: linum ad lumina, Lucr.: manum ad ora, Prop.: manum ad alterius unionem auris, mit der Hand greifen nach usw., Macr.: quam proxime vultum ad auditores, Cornif. rhet. – alci stimulos, calcar (im Bilde), Cic.: alci (sibi) catenas, Sen. rhet.: labra poculis.Verg., poculum labris, Plin. ep.: mucronem gladii mamillae, Vell.: pluribus locis (Stellen) aurem, Liv.: ardenti lucernae digitum, Val. Max.: compressam manum pectori, Quint.: adorandi gratiā manum labris, Apul.: u. so manum ori, Min. Fel.: oribus suis dexteram, Apul.: saepe manus tentantes operi, Ov.: u. manum operi, Hand legen an usw. (als Bearbeiter), Ov. u. Plin.; u. feindl. = sich vergreifen an usw., manus nocentibus, Liv., vectigalibus, Cic. – u. leb. Wesen, agnum ad matris mammam, Varr.: aspidem ad corpus, Cic.: infantes papillae, Suet.: alci equum, vorführen, Liv.: angues curribus, spannen an usw., Ov.: alqm orae, an die K. führen (v. Winde), Verg. – m. bl. Acc., duas quadrigas, Liv.: ignem, Cic.: aurem, Cic.: lae-————vam, die linke Hand dazunehmen, Cic.: manus religiose, Liv.: u. leb. Wesen, medicos, zuziehen, Suet.: Partiz. subst., nisi prope admota non cernere, kurzsichtig sein (Ggstz. longinqua contueri), Plin. 11, 142. – β) abstr. Objj.: αα) ein zeitliches Verhältnis nahe bringen, näher (heran) rücken, diem leti, Curt.: occasionem exsequendi sceleris admotam, Curt. – ββ) einen Seelenzustand über jmd. kommen lassen, -bringen, einflößen, terrorem alci, Liv.: omnes luctus illi (animo) suos, omnia lugubria, Sen.: alci subitum desiderium patriae, Curt. – γγ) den Geist auf etw. richten, mentes suas, non solum aures, ad haruspicum vocem, Cic.: acumina Graecis chartis, Hor. – b) als mediz. t.t.: cucurbitulam occipitio, sub mento, circa fauces, Cels.: venis candens ferrum, Cels.: fomenta corpori, Curt. – c) als milit. t.t., sowohl Kriegsmaschinen heranbringen, -schieben, anlegen usw., opus ad turrim hostium, Caes., adversus alqm locum, Liv.: scalas moenibus, Tac.: im Zshg. gew. bl. opera, Liv.: scalas, Caes.: machinam, Cic. – als Soldaten usw. anrücken lassen, mit denselben heran-, anrücken, exercitum Ariminum, ad (in die Nähe von) Oricum, Liv.: armatos muris, Liv.: copias propius, Liv. – u. absol., iam admovebat rex, rückte heran, Curt. – d) als t.t. der Opfersprache: Hannibalem novem fere annorum altaribus, Liv.: filiam victimam aris, Liv.: pecus aris, Verg.: tauros tem-————plis, Ov., aris, Amm.: admotae hostiae, Tac. – e) einem Orte usw. nahe bringen, nahe-näher rücken, α) durch eine Bewegung: Pharos continenti admota est (durch ein Erdbeben), Sen.: adm. murum solo, fast dem E. gleichmachen, Lucan. – durch Annäherung, Auffinden, Einschlagen eines näheren Weges, häufigern Verkehrs u. dgl., admoveri lineas, Sen.: septem montibus Baias, Stat.: propius pomo Carthaginem (sc. Romae), Plin.: terras, Plin. ep. – β) bei der Anlage, nahe bringen, -rücken, nahe anlegen, urbem ad mare, Cic.: Africa Nilo admota, Iuven.: culina ut sit admota, in der Nähe befindlich, Varr.II) insbes.: a) einen Ggst. als Mittel an etw. od. jmd. heranbringen, anwenden, in Anwendung bringen, zu Hilfe nehmen, an od. gegen jmd. richten, α) ein phys. Mittel, bes. als mediz; t.t.: herbas, Ov.: remedia, Sen.: vim, Cels.: curationem ad alqm, Cic. – β) geistige: orationem ad sensus animorum atque motus inflammandos, Cic.: populationibus agri terror est oppidanis admotus, Liv.: parvo metu admoto, Liv.: alci preces, Phaedr., u. alci preces mortis, richten an usw., Plin.; u. bl. preces suppliciter admotae, demütige B., Curt. (vgl. Burm. Phaedr. 1, 19, 6): blanditias, Ov. – b) eine Pers. als Teilnehmer, Beihilfe, Freund, Herrscher usw. zu etw. heranziehen, beiziehen, zuziehen, befördern, gelangen lassen, multos in convivium, Suet.: alqm in propiorem amici-————tiae locum, Curt.: alqm contubernio, Suet. – alqm ad curam reip., Suet. (Ggstz. demovere curā rerum, Tac.): alqm in idem fastigium (sc. dignitatis), Curt. – c) jmd. zeitlich einem Ziele nahe bringen, zu etw. gelangen lassen, im Passiv = einem Ziele sich nähern, zu etw. gelangen, oppresso Seiano ad spem successionis paulatim admoveri, Suet.: admotus supremis, seinem Ende sich nähernd, Tac. – d) jmd. zu einem innigern Verhältnis annähern, mors Agrippae admovit propius Neronem Caesari, brachte ihn in nähere Beziehung zu C., Vell. – genus admotum superis, verwandt, Sil. – bes. se admovere ad etc., sich annähern, sich nähern, se applicare et propius adm., Cic.: se ad id (lumen), Cic. – ⇒ Synkop. Perfektformen: admosti, Anthol. Lat. 893, 28 R.: admorunt, Verg. Aen. 4, 367: Ov. Ibis 236: admorint, Ov. ex Pont. 3, 7, 36: admoram, Prop. 3, 2, 5: admorat, Ov. am. 3, 8, 38: admossent, Corp. inscr. Lat. 8, 4635, 4: admosse, Liv. 38, 45, 3. -
14 applico
ap-plico, āvī (uī), ātum (itum), āre1)а) придвигать ( castra flumini L); устремлять, направлятьa. navem ad terram Cs и lerrae L — причалить (пристать) к берегуб) пригонять ( boves illuc O)2) прикладывать ( sudarium ad os Su); прислонять, приставлять (moenibus scalas QC; per rimam oculum curiosum Pt); прижимать ( aliquem terrae V)applicari или se a. — прислоняться (ad arborem Cs; toro Pt); прижиматься, льнуть ( stipīti QC); присоединяться, примыкать ( ad aliquem quasi patronum C); приближать ( se ad flammam C)a. aures H — слушать, вниматьa. oscula alicui rei O — целовать что-л.3) прибавлять ( verba verbis Q); приписывать, возводить, взваливать ( crimen alicui PJ)4) приводить (captivum Just; equum alicui QC)5) поддерживать, делать известным ( aliquem Sen)6) вонзать ( ensem cervīci V)7)а) смыкать ( corpora corporibus L)corporibus applicari L — тесно сплотиться, сомкнуть свои рядыб) связывать, сочетать ( priora sequentibus Q)8) приобщать, подчинять ( juventam frugalitati Sen)se a. — следовать (чему-л.) (ad exemplum alicujus Sen)9) располагать ( coloniam colli PM)10)se a. — предаваться, заниматься, посвящать себя (ad philosophiam, ad historiam scribendam C); стремиться ( ad amicitiam alicujus C)mentem magnis a. Pt — стремиться к великим целям -
15 appono
ap-pōno, posuī, positum, ere1)a. modum alicui rei C — положить предел чему-лб) приставлять ( scalas L); прикладывать ( manus ad os C)a. onus Pl — сбросить (свалить) с себя бремяaēr omnibus est rebus circumdātus appositusque Lcr — воздух окружает всё и со всем соприкасаетсяpaenulam ad vulnus a. Su — закрыть рану плащомa. alicui nomen Treb — давать кому-л. имя (прозвище)2) приставлять, назначать ( custodem alicui aliquem C); выставлять ( calumnialores C)3) добавлять, прибавлять ( annos alicui H)exemplum a. Q — добавить (привести) примерsyllabae apĭcem a. Q — поставить над слогом знак долготыa. notam ad versum C — поставить знак возле стиха, пометить стих знаком4) причислять (к чему-л.). т. е. рассматривать, считатьa. aliquid lucro H — считать что-л. выигрышем, записать в приход -
16 erigo
ērigo, rēxī, rēctum, ere [ e + rego ]1) ставить прямо, поднимать, водружать ( mālum C); придавать прямое (стоячее) положение ( natura hominem erexit C)e. oculos C или vultus Pt — поднимать глазаe. scalas ad moenia L — приставлять лестницы к стенеe. tenebras T — окутываться мраком2) вести вверх (agmen in adversum clivum L)e. se или erigi — подниматься ( fumus erigitur V)3) возводить, воздвигать, строить (turrim Cs; aram J; pontem QC; pyram V)4) ободрять, воодушевлять ( animos militum L)e. animum или e. se C etc. — воспрянуть духом, ободритьсяe. mentem (aures) C etc. — насторожиться, напрячь внимание, сделаться внимательнымe. animum ad audiendum C — внимательно вслушиваться5) разжигать, возбуждать ( iras Sil) -
17 infero
īn-fero, intulī, illātum, īnferre1) вносить, вводить ( artes agresti Latio H)i. pedem (gressum) in aedes Pl, V etc. — входить (вступать) в домse socium i. V — присоединиться в качестве спутникаi. pedem (gradum) L или i. se (inferri) Pl, L, V — устремляться, бросаться, нападать (на)i. se hostibus L (per medios hostes V) или i. signa hosti (in hostem) bAfr, Cs — совершить нападение на неприятеляi. bellum alicui C, in aliquem Nep или contra aliquem C (тж. i. arma alicui Nep, C) — идти войной на кого-л.i. se in periculum C — подвергать себя опасностиi. aliquid in ignem Cs — бросать что-л. в огоньi. ignes tectis C — поджигать домаi. alicui crimen proditionis C — выдвигать против кого-л. обвинение в изменеi. mentionem alicujus rei C — упоминать о чём-л.i. sermonem de aliquā re C — заводить речь о чём-л.causā illatā Cs — указав причину, под (тем или иным) предлогом2) приставлять ( scalas ad moenia L); подводить ( fontes urbi T); pass. впадать ( flumen mari infertur L)3) сажать ( aliquem in equum Cs)4) ставить, расставлять ( mensam secundam PM)5) вносить, вкладывать ( pecuniam aerario PJ); платить ( tributum alicui Col); ставить в счёт, записывать (falsas rationes C; sumptum alicui C)6) приносить (aliquid domum suam Col; aliquid templo L)i. honores alicui V — приносить жертвы кому-л.7) (тж. i. sepulcro C) хоронить, погребать (aliquem C; corpus Nep)8) внушать, вселять, возбуждать (alicui terrorem, spem Cs etc.)9) наносить, причинять (i. alicui injuriam Cs и injurias in aliquem C; vulnus alicui Cs)i. alicui manūs (vim) C, QC и manūs in aliquem C — употребить насилие (применить силу) против кого-л.i. alicui mortem C — умертвить кого-л.i. moram Cs, C — вызвать замедление (остановку), задержать10) выводить заключение, заключать, делать вывод (i. id, quod sequitur C) -
18 oppilo
oppīlo, āvī, ātum, āreзаваливать, загораживать (ostia Lcr; scalas tabernae C); затыкать, зажимать ( ōs loquentium iniqua Aug) -
19 pono
pōno, posuī (posīvī), positum, ere1)а) класть (aliquid in mensā Naev; finem vitae T)p. aliquid in manu Pt — вручать что-л. кому-л.se p. toro O — возлечь на ложеб) ставить, размещать ( sellam in foro C); выстраивать ( pedĭtes post equĭtes L); разбивать, располагать (castra in colle Cs; Roma in montibus posita C)p. aliquid in conspectu и ante oculos C — показать что-л. воочию (наглядно)в) ставить на стол, подавать (pocula V, QC); запечатлевать ( oscula in labellis Prp)2) бросать, кидать ( aliquid in flammam O); бросать, опускать ( ancoras L)3) сажать ( arborera H); сеять ( semina V)4) хоронить ( aliquem tumulo O)5) вкладывать, помещать ( pecuniam in praedio C)6) употреблять, использовать, распоряжаться (p. otia recte H); обращать, прилагать ( omnem curam in salute patriae C)7) складывать, сдавать на хранение ( testamentum in aerario Cs)8) делать ставку, ставить ( в игре или пари) ( aliquid Pl)9) назначать, устанавливать, обещать (praemium Sl, L)10) издавать ( leges C); придавать, давать (nomen alicui C etc.); определять ( alicui poenam C)p. de quo quis audire vellet C — предложить тему, которую желательно было бы сделать предметом лекции11) укладывать, приводить в порядок, причёсывать (comas, capillos O)12) приставлять ( scalas Cs)14) возлагать, надевать ( coronam in caput AG — ср. 19.)15)а) жертвовать, посвящать богам (ex praedā tripodem Delphis Nep)se p. totum in aliquā re C — целиком отдаться чему-лб) приносить, давать ( vota Prp)16) расставлять, располагать, дислоцировать ( duas legiones in aliquā regione Cs); выставлять ( vigilias Sl); приставлять ( alicui custodem C); помещать, переносить ( aliquem in caelo Just); переводить ( aliquem Thebis H); назначать ( Numĭdis imperatorem Sl)17)а) воздвигать (alicujus slatuam Nep; templa Jovi V); строить, устраивать (insidias contra aliquem C, Cs); основывать, сооружать, строить (aram L; urbem V)Tibur Argeo positum colono H — Тибур, заложенный аргосскими поселенцами18) изображать ( aliquem coloribus H); изваять ( Venĕrem marmoream H)19) сбрасывать с себя, скидывать, снимать (vestem C; coronam luctus gratiā C — ср. 14.; praetextam puerīlem T); откладывать ( librum de manibus C)20)а) обрезывать ( ungues H); сбривать ( barbam Su); терять ( vires V); ронять ( frondes V); складывать (arma C etc.); откладывать в сторону ( iracunda fulmina H); отбрасывать прочь (curas L etc.; metum O)nomine triumviri posito T — сложив с себя звание триумвираб) утрачивать, отдавать (vitam C etc.; spem Pl); заканчивать, прекращать ( bellum Sl)21) производить на свет, рожать ( utĕri onus O)22) успокаивать, унимать (magnos morūs Prp; freta H); униматься, утихать (venti ponunt V, O, AG)23)а) возлагать ( omnem spem in aliquā re Cs); полагать, считать, рассматривать (aliquem primum Nep; aliquid in mălis C)p. aliquid inter munĕra naturae J — относить что-л. к числу даров природыб) (пред)полагать (hoc posito atque concesso C)в) подвергать (aliquid in dubio L; caput periculo Pl); вменять ( aliquid in laude alicujus C); включать ( aliquem inter vatum choros H); утверждать, высказывать ( aliquid pro certo Cs)г) выдвигать (quaestionem L, Ph, Sen)aliquem in suspicione p. C — навлечь подозрение на кого-л -
20 rapio
rapuī, raptum, ere1) хватать ( arma manu V); вырывать ( telum de vulnēre V); выхватывать ( secūrim ah aliquo L)r. nigrum colorem O — (моментально) принимать чёрный цветmembra toro r. VF — быстро подняться с ложаr. animum in partes varias V — обдумывать (вопрос) с разных сторон2) обрывать, срывать ( frondes arbore O); сносить, отрубать ( caput Sil)3) быстро доставать, выносить ( aliquid tectis V)4) ускорять ( gressūs Lcn); спешно справлять ( nuptias L); быстро проходить (viam O; silvas V; campum St); быстро гнать ( navem per aequora V)se r. — спешить, торопиться, быстро отправляться (ad urbem C; praecipĭti fugā VP)5)а) быстро совершать ( fugam VF)rapiuntque ruuntque V — (все) торопятся, спешатб) быстро убирать (scalas bAl; corpus alicujus L); ловить на лету (voluptates T; oscula H; occasionem H)в) бегло описывать ( immensos orbes V); быстро раздувать ( ventus rapiens incendia Lcn)r. flammam O — быстро воспламеняться6) быстро уносить (flumen rapit pecudes O); спешно увозить ( frumentum ex agris L)7) уводить ( aliquem e carcere ad necem C); отнимать силой, похищать ( alicui aliquid L); умыкать ( Sabinas virgines C); угонять ( armenta stabulis O); грабить, опустошать ( castra urbesque L); насильно приводить ( aliquem in jus Pl)8) завладевать, захватывать ( dominationem T); присваивать (gloriam victoriae in ser.L)9)б) устремлять ( totam aciem in Teucros V); вовлекать ( in errorem rapi C); быстро вводить (auditorem in medias res r. H)10) подвергать (чему-л.), делать жертвой (r. aliquem in adversum V; r. in invidiam C)r. in pejorem partem Ter — дурно истолковывать, осуждать
См. также в других словарях:
Agriturismo Is Scalas — (Ассемини,Италия) Категория отеля: Адрес: Località Sa Serra, 09032 Ассемини … Каталог отелей
scala — {{hw}}{{scala}}{{/hw}}s. f. 1 In un edificio, elemento architettonico costituito da una o più serie di scalini, dette rampe, intervallate da pianerottoli, che serve a superare dislivelli, posando il piede su elementi piani detti pedate: scala di… … Enciclopedia di italiano
SCALA — a scandendo; per illas enim in superiora domus ascenditur. Sic apud Graecos, qui uxores filiasque auxiâ sollicitudine custodiebant, ad Parthenonas vel Gynaeconas, in supetiori aedium parte constitutas, Scalarum ascensu perventum: quae an… … Hofmann J. Lexicon universale
SCALAE Graecae — memorantur A. Gellio l. 10. c. 15. Postquam enim ipsi de variis ceremoniis Flamini Diali et Flaminicae impositis actum, etiam hoc de Flaminica additur: Et quod scalas, nisi quae Graecae appellantur, eas ascendere ei plus tribus gradibus… … Hofmann J. Lexicon universale
Fortza Paris — (en sarde, en avant, ensemble !) est un parti politique de Sardaigne qui prend son nom du dernier vers de Dimonios, l hymne de la brigade “Sassari”. C était la formule prononcée par les militaires de la brigade avant l assaut au lieu d… … Wikipédia en Français
Catedral de Sevilla — Saltar a navegación, búsqueda Catedral de Sevilla Tipo Catedral Advocación Sant … Wikipedia Español
Francisco Antolínez — Saltar a navegación, búsqueda Rebeca y Jacob en el pozo por Francisco Antolínez Francisco Antolinez y Sarabia fue un pintor español nacido alrededor de 1645 en Sevilla y fallecido en Madrid en 1700 … Wikipedia Español
Scala & Kolacny Brothers — Sitz: Aarschot / Belgien Gründung: 1996 Gattung: Mädchenchor … Deutsch Wikipedia
OPE Consilio — OPE Consiliô formula Veter. cuius verba coniunctim an disiunctim accipienda, iam olim acriter disceptatum. Sed Labeo. cuius sententia recepta est, separatim ista intelligenda docuit; cuius sententiam sic proponit Paulus: Dubitatum inter Veteres,… … Hofmann J. Lexicon universale
Рихман, Георг Вильгельм — академик, физик; родился 11 июля 1711 года в Лифляндском городе Пернове. Отец его, шведский рентмейстер в Дерпте, умер от чумы еще до рождения сына. Первоначальное образование Рихман получил в Ревеле, среднее и высшее в Галле и Йене. Заняв… … Большая биографическая энциклопедия
Enzyme — Biocatalyst redirects here. For the use of natural catalysts in organic chemistry, see Biocatalysis. Human glyoxalase I. Two zinc ions that are needed for the enzyme to catalyze its reaction are shown as purp … Wikipedia